Wandelnetwerk Noord-Holland

Rondje Zuiderzeemuseum (geel) vanaf startpunt Enkhuizerzand (6.4 km)

Kijk voor meer wandelverhalen op Westphil Wandelt.

Een steenkoude ochtend

Op een ijskoude tweede kerstdag rijden we met  z’n drieën naar  Enkhuizen.  We parkeren onze auto langs  de Kooizandweg  tegenover  het  parkeerterrein van  Sprookjeswonderland. Als  het  daar  druk  is,  kun je ook  verderop aan de Kooizandweg parkeren.  Je loopt  dan vanaf het  parkeerterrein richting het  IJsselmeer  en pakt  daar  de gele route op. Als  wij  aankomen rijden is  het  helemaal  niet  druk.  Het  is  nog vroeg.  Alles  is  dicht  en het  is steenkoud.  We vragen ons  even af  waar  we mee bezig zijn,  maar  als  we bij  het  IJsselmeer komen en zien hoe mooi  het  is,  weten we het  weer.  De keien langs  het  water  zijn bevroren, net  zoals  de paaltjes  verderop en de zon staat  nog laag. 

- Daar willen wij ook een foto van. -

Gelukkig hebben we geen haast

We moeten in beweging blijven,  dus  beginnen we aan de route.  Achter  de gele pijlen aan richting het  Zuiderzeemuseum.  De route is  goed aangegeven.  Je kunt  niet  echt  langs  het water  lopen,  maar  er  zijn steeds  inhammetjes  waar  je  een kijkje kunt  nemen.  Wij  schieten niets  op,  maar  hebben  ook  geen haast. Verderop  wandelen we  langs  een strandje met  een paviljoen en langs  mooie steigers.

- Ook hier ligt ijs. -

Zuiderzeemuseum

Het  Zuiderzeemuseum  is  een cultuurhistorisch museum,  waar  de  cultuur  en  de maritieme geschiedenis  van de voormalige  Zuiderzee in beeld worden gebracht.  In het buitenmuseum,  of  het  dorp,  staan 140 historische gebouwen.  Tegenwoordig vertellen het binnen-  en buitenmuseum  gezamenlijk  over  de geschiedenis,  actualiteit  en de toekomst van het  Zuiderzeegebied. Het  museum  is  dicht  vanwege de  coronamaatregelen,  maar  het  helpt  ook  niet  dat  het vandaag kerst  is.  Het  leuke is  dat  er  nu geen mensen rondlopen,  waardoor  we  foto’s kunnen maken zonder  mensen erop. 


- Het buitenmuseum van het Zuiderzeemuseum. -

Het  is  ook  erg fijn dat  het  museum  niet  achter  een hoge muur  verstopt  zit.  Als  je er  langs loopt  kun je volop van de karakteristieke gebouwen genieten.  Op het  terrein zijn verschillende buurten van rond de Zuiderzee herbouwd en wanneer  het  museum  open  is, worden er  ambachten  gedemonstreerd. 

- Nagebouwd huisje uit Marken. -

In het  binnenmuseum  vind je onder  andere een schepenhal  met  dertien schepen die op  de Zuiderzee  hebben gevaren.  Verder  zijn er  tijdelijke en vaste tentoonstellingen te zien,  die op één of  andere manier  met  de Zuiderzee te  maken hebben.  Zo zijn er  scheepsmodellen, klederdrachten,  schilderijen en gebruiksvoorwerpen van het  Zuiderzeegebied. 


- Een deel  van de gevels  van het binnenmuseum. -

We lopen vanaf  het  buitenmuseum  richting  het  binnenmuseum  en komen grote messing letters  tegen op de stoep.  Deze letters  zijn ontwikkeld door  Kunstenaar  Marc  Ruygrok  en de woorden vis,  boot  en huis  zijn  er  in verwerkt.  Je  moet  zelf  de woorden zoeken tussen de andere 'strooiletters'. 

- Wat een mooie gevels. -

Een hoge stoep

Na het  zoeken naar  de woorden  tussen de strooiletters,  wandelen we verder.  We zien een roodborstje en een boomkruiper,  ook  in de stad is  de natuur  niet  ver  weg.  We lopen langs de kade over  de stoep.  Het  verschil  tussen de stoep en de weg wordt  steeds  groter.  De stoep wordt  steeds  hoger.  Adriaan,  die een stukje achter  ons  loopt,  heeft  het  op tijd door  en gaat  snel  op de straat  lopen zodat  hij  een foto kan maken van de huizen aan  de overkant van het  water.


- Als  je deze  foto  wil  maken,  moet  je vroegtijdig de stoep verlaten -

Mijn dochter  en ik  blijven op de stoep totdat  de gele pijl  rechtsaf  wijst.  Gelukkig is  daar  een trappetje om  van de stoep af  te komen.

Het  Spuihuisje en Stadspoort  de Drommedaris

We gaan nu het  historische centrum  in,  maar  wij  lopen nog even een klein stukje door  om een fotootje te nemen van de brug en de historische gebouwen. 
- Eerst even een  foto maken voordat we de brug over lopen. - 

Het  straatje waar  je nu  doorheen komt  is  zo  mooi!  Je komt  langs  het  Spuihuisje;  het vroegere sluiswachtershuisje en gebouwd boven de doorvaart  naar  de Zuiderhaven op het Spui.  Het  bevat  het  hefmechanisme van de  sluisdeur  die moest  voorkomen dat  het waterpeil  in  de stadsgrachten te hoog zou worden.  Het  huisje is  versierd met  vijf  gekleurde wapenschilden met  de wapens  van Hoorn,  Oranje,  Westfriesland,  Enkhuizen en Medemblik.  In het  Spuihuisje is  nu  het  Flessenscheepjesmuseum  gevestigd. 
- Het Spuihuisje. -

Als  we een  stukje doorlopen komen we bij  de Stadspoort  de Drommedaris.  Dit  was oorspronkelijke de zuidelijke toegangspoort  van de stad.  Het  gebouw  is  neergezet  als verdedigingswerk  bij  de ingang van de Oude Haven.  Hoe de toren aan zijn naam komt,  is niet  honderd procent  zeker.  De naam  stamt  al  uit  de begintijd.  Er  zijn twee mogelijkheden: de bevolking vond het  gebouw  iets  weg hebben van een  dromedaris  of  het  gebouw  is vernoemd naar  het  VOC-schip dat  gebruikt  werd bij  de ontdekking  van Kaap de Goede Hoop. 


- Stadspoort de Drommedaris. -

Jammer  genoeg zijn er  op dit  moment  werkzaamheden  in de Buiten Haven,  maar  het  wordt vast  mooi.  Als  je onder  de Drommedaris  doorloopt  neem  je  niet  het  pad langs  het  water, maar  het  rechter  pad dat  schuin naar  de kade toeloopt. 

- Gelukkig blijven  er  genoeg bootjes  over  om  van te genieten. -

Langs  de Buitenhaven  kun je op  de kade of  over  de lager  gelegen  steiger  lopen.  Wij  kiezen ervoor  om  vlak  langs  het  water  over  de steiger  te lopen.  Wat  veel  boten liggen hier!  De één nog mooier  dan de andere.  Ook  zien we heel  veel  futen zwemmen en hier  en daar  een aalscholver. Langs  de kade zijn leuke restaurants,  die op  het  vroege tijdstip en vanwege de coronaregels  gesloten  zijn. 

Snouck van Loosenpark

- De toegangspoort van het Snouck  van Loosenpark. -

We lopen een half  rondje langs  de bootjes  richting het  Snouck  van Loosenpark.  De huizen in het  park  zijn ooit  gebouwd als  “arbeiderswoningen”.  Het  is  één van de eerst  sociale woningbouwprojecten in het  land.  Het  is  een prachtig stukje Enkhuizen.  De perken  worden heel  goed onderhouden en de huizen zien er  ook  piekfijn uit. 
- Het op 5  juli  1897 geopende park  bestaat uit 50 “arbeiderswoningen”  en 1  “opzichterswoning”. -

De Stadswallen

Na al  deze  hoogtepunten valt  het  stuk  dat  nu  komt  een  klein beetje tegen.  Het  heeft  ook zijn voordelen;  we kunnen eindelijk  doorlopen en hoeven niet  om  de haverklap stil  staan om een foto te maken.  We gaan  richting de Burgwal,  om  daar  over  de Stadswallen te wandelen. Vroeger  was  Enkhuizen helemaal  omringd met  stadsmuren,  daar  is  nu maar  een klein deel van over.  De Stadspoort  de Drommedaris  was  één van de toegangspoorten.  Het  lijkt  hier net  of  je door  een soort  park  loopt,  maar  wel  een park  met  een bijzondere geschiedenis. 


- De Koepoortsbrug. -

De Koepoort

Al  snel  komen we uit  bij  de Koepoort.  Auto’s  rijden er  behendig omheen en lijken het  mooie poortje niet  te waarderen. Tussen 1590 en 1593  werd Enkhuizen landinwaarts,  dus  naar  het  westen,  uitgebreid.  Er kwam  een aarden omwalling met  een nieuwe verdedigingsgracht  en zeven bastions.  Op de plaats  waar  nu de Koepoort  staat,  kwamen een houten poort  en een ophaalbrug.  Later  is deze vervangen door  een stenen  exemplaar  en werd er  een koepel  op geplaatst. 


- De Koepoort van de ene kant. -

De hoofdstraat  van Enkhuizen,  de  Westerstraat,  komt  uit  op de Koepoort  en gaat  daar  over in het  Westeinde.  In de jaren 1936 en 1937 werd de brug over  de vestinggracht,  naar  het Westeinde vervangen  en sindsdien gaat  het  verkeer  niet  meer  door  de poort,  maar eromheen.  Sinds  1987  staat  aan  de stadszijde van  de poort  het  door  Han Sterk  gemaakte beeld van  de stedemaagd van Enkhuizen. 
- De stadzijde van De Koepoort  met de stedemaagd van Enkhuizen.-

Waterpoorten

We vervolgen onze weg over  de Stadswallen.  We passeren de Volkstuinen “Groei  en Bloei”  en komen langs  de twee overgebleven waterpoorten van Enkhuizen:  De Boerenboom  en de Oude Gouwsboom.  Er  waren er  oorspronkelijk  drie. De poorten  zijn gebouwd in 1593,  toen bij  een grote stadsuitbreiding de vestingwal  werd aangelegd.  Door  de waterpoorten met  een houten schot  te  sluiten,  konden de  deze toentertijd  als  sluis  fungeren. 


- De Boerenboom. -

De Boerenboom  komt  aan de stadszijde uit  op de Noorder  Boerenvaart,  in de  zogeheten Boerenhoek.  Dit  was  jarenlang een toevluchtoord voor  rijke burgers,  die hier  een tuin met tuinhuis  hadden. 

- De Oude Gouwsboom in de verte. -

De Oude Gouwsboom komt buiten de stad uit  op de Oude Gouw. 

Nog meer moois 

We lopen verder  langs  de stadswallen en komen langs  een camperplek.  Leuk  als  je een camper  hebt  en je wil  Enkhuizen  en omgeving bekijken.  Voor  de wandelaar  is  het  echter niet  zo’n fraai  gezicht. We denken  dat  we er  bijna zijn en dat  we al  het  moois  al  gehad hebben,  maar  tot  onze verbazing komen we ook  nog langs  een leuk  park;  het  Julianaplantsoen. 

- Op een bankje in het Julianaplantsoen. -

Als  we het  park  verlaten wil  ik  bijna naar  rechts  lopen,  voor  nog een rondje.  Maar  gelukkig letten Adriaan en Ilse beter  op en lopen we naar  links. We komen  langs  Sprookjeswonderland,  dat  jammer  genoeg nu ook  dicht  is.  We zien kangoeroes  en vragen ons  af  of  het  niet  veel  te koud is  voor  die dieren en praten honderduit  over  hoe leuk  het  was  om  naar  het  Sprookjeswonderland te gaan toen onze dochter  nog klein was.  Voordat  we het  weten zijn we terug bij  onze auto. 

- Sprookjeswonderland. -

Extra info

- De Oude Gouwsboom van dichtbij. -

Afstand: 6,4 km

Link naar de route: https://www.wandelnetwerknoordholland.nl/startpunten/route/rondjezuiderzeemuseum-geel-vanaf-startpunt-enkhuizerzand/88693/ 

Wij  parkeerden ter  hoogte van het  Recreatiebad Enkhuizerzand,  Kooizandweg  12,  1601 LK Enkhuizen.  Deze route is  ook  goed te bereiken met  het  openbaar  vervoer.  Vlakbij  het Snouck  van  Loosenpark  is  het  Station van Enkhuizen.  Vanaf  daar  pak  je  de  route op door richting knooppunt  52 te lopen.   Je volgt  vanaf  de parkeerplaats  de gele pijlen.  Je komt  langs  de volgende knooppunten: 56,  53,  52,  48,  47,  54,  55 en weer  terug naar  56.

Een langere wandeling van 12 kilometer  maken in Enkhuizen? https://www.westphil.nl/wplive/struinen-rond-enkhuizen/ 

Meer wandelen in Noord-Holland: www.wandelnetwerknoordholland.nl